Komisja Ochrony Przyrody

W ubiegłym roku urlop spędziłem wśród przyjaciół w Michałówku: uroczym osiedlu leśnym w gm. Nieborów, w Bolimowskim Parku Krajobrazowym. Wkrótce okazało się, że mamy miłe towarzystwo w postaci pary drozdów śpiewaków, które zbudowały gniazdo tuż przy naszej chacie, w sągu gałęzi ułożonych w stożek. Postanowiłem udokumentować trud tych drozdów, który zaowocował wyhodowaniem gromadki piskląt.

Drozd śpiewak (Turdus philomelos) występuje u nas na całym obszarze kraju (aż po granice regla górnego) w lasach różnych typów i wielkości, przeważnie dobrze podszytych, również w drzewostanach młodych, większych parkach, cmentarzach, zarośniętych ogrodach, żywopłotach. Głos wabiący: cip cip tiks tiks. Śpiew: głośne, melodyjne, bardzo urozmaicone pogwizdy i „słowa” powtarzane po kilka razy, np.: dawid dawid filip filip trati trati... Śpiew rozlega się daleko z wierzchołka drzewa. Osiąga długość 23 cm, rozpiętość skrzydeł 35 cm, waga 63-72 g. Spód ciała białawy z ciemnobrązowymi, gęstymi plamkami, duże oczy. Pomarańczowożółte pokrywy podskrzydłowe widoczne tylko podczas lotu. W locie wabi wysokim i ostrym „cip”. Żywi się dżdżownicami i ślimakami, których muszle rozbija na odpowiednich kamieniach, w jesieni jagody, zwłaszcza jarzębina.

Drozd najczęściej zakłada swoje gniazdo w gęstych świerczynach na wysokości 1 - 3 m nad ziemią, unikając jednak suchych lasów sosnowych. Gniazdo zwykle umieszczone jest przy pniu albo dobrze ukryte w krzewach lub na drzewach liściastych. Jest zbudowane z gałązek, źdźbeł i suchej trawy, zmieszanej z mchem i porostami. Ma ono średnicę 10 do 18 cm, a wysokość 8 do 15 cm Wnętrze gniazda zajmuje głęboka, półkolista niecka w postaci twardej czaszy ulepionej ulepionej z mieszaniny rozdrobnionego próchna i gliny zmieszanej ze śliną. Średnica niecki gniazdowej wynosi 9 do 11 cm, a głębokość 6 do 7 cm.

Pierwszy lęg odbywa się w kwietniu lub maju, a drugi - w czerwcu lub lipcu. Samica składa (codziennie) zwykle 5 lub 6 jaj. Na ich jasnoniebieskim tle występują pojedynczo rozrzucone czarne lub czarnobrunatne plamki. Podobnie jak budową gniazda, tak samo wysiadywaniem jaj zajmuje się wyłącznie samica przez 12 - 13 dni. Rozpoczyna wysiadywanie dopiero po zniesieniu ostatniego jaja. Młode karmione są przez oboje rodziców. Opuszczają gniazdo po 12 - 14 dniach zanim nauczą się dobrze latać.

W Polsce jest to gatunek lęgowy i przelotny. Na zimę drozdy odlatują do pd. Europy i pn. Afryki, a powracają w końcu marca. Należą do ptaków chronionych.

Andrzej Bernad

Literatura:

• Handzik J., „Jaja i gniazda ptaków”, Warszawa 1974,
• Sokołowski J., „Ptaki Polski”, Warszawa 1979.